Beril KOPARAL yazdı…
Toplum sağlığının korunmasında çok önemli bir yere sahip olan ve sağlık sisteminin vazgeçilmez neferleri siz değerli eczacılarımızın 14 Mayıs Eczacılık Günü’nü kutlarım. İyi ki varsınız.
Mayıs ayında yazdığım tüm eczacılık dergisi yazılarımın yıllardır başlığı “İyi ki Varsınız” oldu. Yine iyi ki varsınız demek istiyorum. Gerçekten de iyi ki varsınız.
İlk olarak 14 Mayıs ile ilgili bir hatırlatma yapmak isterim. Türk Eczacıları Birliği Türkiye’de ilk eczacılık eğitiminin yapıldığı kuruluş olan Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye- i Şahane (Askeri Tıp Mektebi )’nin Sultan Mahmud II tarafından açıldığı gün olan 14 Mayıs günü “Eczacılık Günü” olarak kabul edilmiş ve ilk “Eczacılık Günü” toplantısı 14 Mayıs 1968 tarihinde İstanbul’da yapılmıştır. Uzun zamandır üzerinde durduğumuz ve 1997’de Dünya Sağlık Örgütü’nün eczacılar için tanımlamış olduğu 7 Yıldızlı Eczacı modeli gün geçtikçe daha da önemli hale geliyor. Eczacının yedi yıldızını bir kez daha hatırlayalım isterseniz.
- Caregiver. Bir eczacı olarak kapıdan girenlerin sağlığıyla ilgilenensiniz. Verdiğiniz hizmetin de en yüksek kalitede olması gerektiğini unutmamak gerekli.
- Decision-maker. Siz karar verensiniz. Kaynakların uygun, güvenli ve maliyet etkin kullanımına karar vermek sizin işinizin önemli bir parçası.
- Communicator. İletişimcisiniz. Gerek diğer sağlık personeliyle gerekse halk ile etkin iletişim kurmalısınız. Bu iletişim sözlü, sözsüz, dinleyerek ya da yazarak olabilir.
- Manager. Aynı zamanda yöneticisiniz. Elinizdeki insan kaynağını, fizik kaynakları ve medikal kaynakları ve de bilgiyi etkin kullanmalısınız.
- Life-long learner. Yaşam boyu öğrenensiniz. Bir eczacı olarak her gün yeni ürünleri öğreniyor, yeni yöntemleri takip ediyor olmalısınız. Bu sayede eczaneye gelenlere doğru bilgileri aktarabilir ve doğru yönlendirebilirsiniz.
- Teacher. Siz eğitensiniz. Yanınızda çalışanları, geleceğin eczacılarını eğitmek, onları tecrübelerinizden faydalandırmak işinizin önemli bir, parçası olmalı.
- Leader. Ve de lidersiniz. Liderlik vizyon gerektirir. Durumu değerlendirmeyi, varolan duruma göre strateji belirlemeyi ve tüm bunları uygulamayı gerektirir.
Bu yedi yıldıza bir de araştırmacılık eklemiştik. Eczacılar aynı zamanda araştırmacıdır çünkü eczaneye gelenlerin beklentilerini karşılamak için en iyiyi araştırmalıdır. Tüm bu özellikleri ile eczacı özellikle de toplumun genel sağlık problemlerinin üstesinden gelmede ve sağlığın korunmasında çok önemli bir göreve sahiptir. Obezite, sigara kullanımı, akılcı ilaç kullanımı, ağız ve diş sağlığı ve yaşlanmayla ilişkili problemler gibi toplumsal önemi olan konularda danışanlar üzerinde çok güçlü bir etkiye sahiptir. Bu noktalarda eczacıların alacağı her aksiyon toplum sağlığı anlamında çok ciddi sonuçlar yaratacaktır. Tüm bu konularda eczacının sistematik bir yaklaşım geliştirerek danışanlarına yol göstermesi önemlidir. Eczanede danışanlara yol gösterme anlamında şöyle bir model önerisi getirebiliriz.
- Karar verin. Danışanlara önereceklerinizi listeleyin.
- Hazırlık yapın. Eczanede söz konusu önerilerin uygulanması konusunda hazırlık yapın.
- Harekete geçin. Önerilerinizi ve hazırlıklarınızı bir plan çerçevesinde uygulayın.
- Devam ettirin. Hiç bir etki bir kerede ortaya çıkmaz. Etkinin güçlenmesi için süreklilik sağlayın.
Eczacının ve eczanenin verdiği danışmanlık hizmeti hastaya ve toplum sağlığına önemli katkılar sağlarken, eczaneye olan faydası da yadsınamaz. Danışmanlık hizmeti aldığını ve fayda sağladığını gören hastaların eczaneye olan sadakati de artacaktır. Eczaneye olan geliş gidişler arttıkça çapraz ürün önerme oranları da yükselecektir. Bununla birlikte danışanlar sadece hastalıklarıyla ilgili olanları değil pek çok sağlıkla ilişkili ihtiyaçlarını eczaneden karşılama alışkanlığı edineceklerdir. Diğer taraftan eczacının danışman rolü ve eczanenin birinci basamak sağlık veren bir kuruluş olarak toplumsal kabul görmesi, eczanenin kapısından giren kişi sayısını arttıracaktır. Bu kişiler sadece hasta da olmayacaktır. Eczane sağlığına özen gösterenlerin, kendilerini hastalıklardan korumak isteyenlerin ve doğru bilgiyi almak isteyenlerin uğrak yeri olacaktır. Danışman rolü arttıkça sadık danışan kavramı daha yerleşecek ve eczaneler daha fazla ilaç dışı sağlık ürünü de önermeye başlayacaklardır. Kapıdan giren danışanı daha fazla tanıdıkça, daha fazla sohbet ettikçe eczacıların, bu kişilerin ihtiyaçlarını ortaya çıkarması daha da kolaylaşacaktır. Bu sayede bir taraftan sosyal sorumluluklarını yerine getiren eczaneler diğer taraftan daha çok danışan ile buluşacaktır.
Geçen sene 14 Mayıs’ta yazdığım bir şiiri de bu vesileyle sizlerle paylaşmak isterim.
BİRİCİK ECZACIM
Önlüğünle sevdim seni ben
Reçetemi çözensin sen
Sıkışınca başım
Derdimi dinleyen
Kapısı hep açık
Masası biraz karışık
Yüzü hep gülensin sen
Annemin şekeri
Kardeşimin sivilcesi
Teyzemin alerjisi
Hepsine derman
Sağlığın tek adresisin sen
Hüznümüze sırdaş
Sevincimize arkadaş
Bir meslekten öte
Biricik eczacımızsın sen
Toplum sağlığının korunmasında çok önemli bir yere sahip olan ve sağlık sisteminin vazgeçilmez neferleri siz değerli eczacılarımızın 14 Mayıs Eczacılık Günü’nü kutlarım. İyi ki varsınız.
Kaynaklar:
- The role of pharmacists in screening and prevention. Translator. Fall 2012, Volume 6, Issue 4.
- A Textbook of Community Pharmacy. Chp.1, pp.1 – 13
- Exploring Pharmacists’ Role in a Changing Healthcare Environment. May 2014, Avelere Health LCC.
- The Role of the Pharmacist in the Health Care System. Preparing the Future Pharmacist. Report of a Third WHO Consultative Group on the Role of the Pharmacist. Vancouver, Canada, 27-29 August 1997.
- Galea G. Seven Star Pharmacist. Journal of the Malta College of Pharmacy Practice. Issue 12, Winter 1997, pp.8-9.
