STOK YÖNETİMİ
Son birkaç yazımızda Eczanede data yönetiminin önemi üzerinde duruyoruz ve hangi kriterlere bakmamız gerektiğini belirtiyoruz. Bu haftada bu kriterlerin belki önemlilerinden birini inceleyeceğiz.
Stoğu nasıl ölçmeliyiz, nelere dikkat etmeliyiz?
Öncelikle stok yönetimi bir eczane için hayati öneme sahiptir. Çünkü ürün ya da marka bazında yok satmanın (tüketici için önemli ürünleri yok satmanın tabi ki) ciddi bir müşteri kaybına yol açtığını biliyoruz. Araştırmalar bilinen bir markaya ait ürünün yok satılmasının müşterilerin %40’ını kaybettiğimizi gösteriyor. Ancak gayet tabi ki tüm ürünleri bulunduramayız, bu kısım portföy yönetimi konusu ve daha önce işlemiştik. Ancak terazinin bir de diğer tarafı var o da ürünlerden çok yüksek stok taşımak. Aşırı stoğun birçok sıkıntı doğurduğunu biliyoruz;
- Ek stok maliyeti
- Nakit akışında düzensizlik
- Fırsat maliyeti
Bunların içinde en fazla bilineni yani “ek stok maliyeti” aslında en hafif zararı olanıdır ama genelde hep ön plana çıkmaktadır. Stok maliyeti yıllık banka faizi üzerinden bir hesaplama içerir ve hesabınızı yaptığınızda bir firma rahatlıkla size stok yükleyecek ek kazancı alırken verecektir, sadece buna baktığımızda korkunç stoklarla çalışma ihtimalimiz yüksektir ki şu anda eczaneler genelinde maalesef durum böyledir.
Yarattığı fırsat maliyeti (yani paranızı bir yere bağlamanızdan dolayı başka çok önemli fırsatları kaçırmanız) ve nakit akışında düzensizlik çok daha ciddi sıkıntılardır ve uzun vadede işletmeleri çok ciddi finansal darboğaza da sokabilir. Bu konuyu önümüzdeki sayılarda çok daha detaylı işleyeceğiz.
Bugün stoğa nasıl bakmalıyız neyi ölçmeliyiz kısmına değinelim.
Bugün genelde bakılan şey stoğun adedine ve Değerine (TL’sine) bakmaktır ancak bu tek başına açıkçası hiçbir şey ifade etmemektedir. Bakılması gereken 2 önemli kriter vardır;
- Stok devir hızı
- Stok gün sayısı
Raporlama mantığında stok gün sayısı daha iyi bir göstergedir ve şunu anlatır, X üründen ya da markadan hiç sipariş vermezseniz normal şartlar altında size kaç gün yeter.
Hesaplama formülü ise basittir: (Stok tutarı /ortalama satış tutarı) x çalışılan gün sayısı = stok gün sayısı
Örneğin; bir üründen ya da markadan 10.000 TL’lik stoğunuz var aylık ortalama satışınız ise 2.000 TL. Stok gün sayınız: (10.000/2.000) x 25 = 125 gün
İdeal stok seviyesi kaç gün olmalıdır?
Normalde ödeme vadenizden düşük olmalı aksi takdirde aradaki farkı cebinizden finanse ediyorsunuzdur. İdealde eczanede ideal de 60 gün seviyelerini geçmemek iyidir diyebiliriz.
Her zaman yüksek stok adedi olan ürünler sorunlu stok olmayabilir. Bazen elinizde olan 100 adet ürün değil onun rakibi 30 adetlik stoğu olan ürün problemdir. Çünkü 100 adet stoğu olan belki aylık 50 adet satıyor ve 50 günlük stok ama 30 adetlik ürün aylık 5 adet satıyor ve 150 günlük stok demektir.
Biz bunu kendi sistemimiz olan EYS (eczaneyönetimsistemi.com) de aşağıdaki gibi ölçüyoruz ve hayatımızı kolaylaştırıyoruz.
Bu raporlama sisteminde öncelikle tüm ürünleriniz bir kategoriye-alt kategoriye ve markaya otomatik eşleştiği için stoğunuzu en ince detayına kadar görebiliyorsunuz. İstediğiniz kategorinin üzerine tıklayarak stoğun hangi alt kategorinde olduğunu, sonra markada sonra da üründe olduğunu görebilir ve ürün bazında aksiyonlar alabilirsiniz.
Sonraki yazılarımızda stok yönetimine tekrar değineceğiz. Şimdilik hoşçakalın
