Uzm. Ecz. Ayşegül BİRLİK
Ozempic başlangıçta Tip 2 diyabeti tedavi etmek için tasarlanmış bir ilaç olsa da, tüm dünyada birçok kişinin iştah baskılayıcı ve kilo kaybı etkiyle ilgisini kazanmış durumda.
Ancak riskler, maliyetler ve uzun vadeli etkinlik göz önüne alındığında, birçok insan şimdi Ozempic’e doğal alternatifler olup olmadığını merak ediyor. Cevap: Evet
Enjeksiyon veya pahalı reçeteler olmadan kilo vermek isteyen insanlar için mekanizma ve etkisiyle ideal bir seçenek olabilecek bazı doğal Ozempic alternatiflerine bakalım.
Ozempic (semaglutid), GLP-1 reseptör agonistleri olarak bilinen yeni bir ilaç sınıfı. (Bu kategorideki diğer ilaçlar Wegovy ve Mounjaro). Bu ilaçların çalışma şekli, vücudunuzda kan şekerini düzenlemeye ve iştahı kontrol etmeye yardımcı olan glukagon benzeri peptit 1 (GLP-1) adı verilen doğal olarak oluşan bir hormonun etkilerini taklit etmektir.
Ozempic dezavantajları
Ozempic kilo kaybına etkisiyle umut vaat etse de yan etki olarak bulantı, kusma, ishal ve artan pankreatit riskleri belirlenmiştir. Üstelik son kanıtlı klinik çalışmalar, beslenme ve fitness alışkanlıklarınızı değiştirmedikçe, bu ilaçları almayı bıraktıktan sonra kolayca geri kilo alacağınızı göstermektedir.
Kısacası, Ozempic ve benzerlerinin uzun vadeli riskleri hala nispeten bilinmemektedir.
Indiana Tıp Fakültesi Tıp Profesörü Dr. Teri Greco’ya göre, “Çoğu doktor bunun uzun vadeli bir ilaç olduğu konusunda hemfikir. Bu ilaç 10 kilo vermek için kısa süreli alabileceğiniz bir şey değil”
Doğal alternatifler var mı?
Genel olarak iki ana Ozempic alternatifi var: yaşam tarzı değişiklikleri ve doğal takviyeler.
Düzenli egzersiz yapmak
Egzersiz, GLP-1 üretimini arttırmak için en etkili doğal Ozempic alternatiflerden biridir. Düzenli bir egzersiz programı, insülin duyarlılığını iyileştirmeye yardımcı olabilir ve kilo kaybına katkıda bulunabilir ve Ozempic etkilerini yakından taklit edebilir. Jogging, yüzme ve hatta sadece hızlı bir yürüyüş gibi aktiviteler kan şekeri seviyelerini düzenlemede etkilidir. Araştırmalar, orta yoğunluklu egzersizin bile GLP-1 seviyelerini % 50’ye kadar artırabileceğini göstermektedir.
Diyetinizi Değiştirme
Yediklerinizi değiştirmek, Ozempic’ in etkilerini doğal olarak taklit etmenin etkili bir yoludur. Rafine karbonhidrat ve şeker bakımından düşük ve lif, polifenoller, sağlıklı yağlar ve protein gibi besinlerde yüksek olan dengeli bir diyet GLP-1 üretimini uyararak iştahınızı ve kan şekeri seviyenizi doğal olarak düzenlemenize yardımcı olabilir.
Bağırsak mikrobiyomunuz GLP-1’i nasıl uyarır?
Bağırsak mikrobiyomunuz, vücudunuzun bağışıklık, sindirim, enerji, ruh hali ve daha fazlası dahil olmak üzere en önemli biyolojik süreçlerini düzenleyen trilyonlarca canlı organizmanın bir ekosistemidir.
Ortaya çıkan araştırmalar bağırsak mikrobiyomunun GLP-1’i arttırmada kritik bir rol oynadığını göstermiştir. Bunun nedeni, vücudun bağırsak mikrobiyomunda üretilen belirli besin sinyallerine yanıt olarak doğal olarak GLP-1 üretmesidir.
Rafine şekerleri, işlenmiş gıdaları ve standart batı diyeti, iyi bağırsak bakterilerinin çoğalmasını engeller ve patojenik olanların büyümesini artırır, bu da enflamasyon, insülin direnci, kan şekeri dengesizliği, kilo alımı ve hatta belirli hastalık türleri gibi sorunlara yol açar.
Lif, tüm yiyecekler ve diğer besinlerle beslenildiğinde dengeli bir mikrobiyom sindirim, bağışıklık, enerji, cilt, ruh hali dahil her şeyi iyileştirebilir. Sağlıklı mikrobiyom açlık durumunda GLP-1 hormonunun uyarılmasını artıran belirli besin sinyalleri bile gönderebilir. Özünde, bağırsak mikrobiyomunuzun iyileştirici gücünü kullandığınızda, yan etkiler olmadan aynı Ozempic ve benzerlerinin sonuçlarını elde edebilirsiniz.
GLP-1 üretimi için en iyi yiyecekler nelerdir?
Prebiyotik lif bakımından zengin gıdalar
Diyet lifi, bağırsak sağlığı ve dolayısıyla genel sağlık için tüketilmelidir. Daha spesifik olarak, “prebiyotik etkisi” olan lifli gıdaları seçmek çok önemlidir.
Prebiyotik lifler, bağırsakların erken faz sindirimini atlayan bitki bazlı gıdalarda bulunur. Burada, kolondaki iyi bakteriler, kısa zincirli yağ asitleri (SCFA‘ lar) adı verilen sağlık güçlendirici metabolitleri serbest bırakan prebiyotik lifle beslenir. Bu SCFA‘ lardan en önemlilerinden biri, insan sağlığı için enflamasyonu azaltmak, insülin ve kan şekeri seviyelerini iyileştirmek ve belirli kanser türlerini önlemek de dahil olmak üzere birçok faydalı etkiye sahip BUTİRAT tır.
Butirat ayrıca GLP-1’i uyarmada da etkilidir. Kepekli tahıllar, soğan, elma, kuşkonmaz, muz, sarımsak ve diğer bitkiler, diyetinizde prebiyotik lifi arttırmak, bağırsak mikrobiyomunuzun gelişmesine ve GLP-1 üretimini arttırmak için harika seçeneklerdir.
Dirençli nişasta
Dirençli nişasta diğer tüm diyet liflerinden daha fazla butirat – ve böylece GLP-1- üretir. Yeşil muz, pişmemiş yulaf, çiğ patates ve baklagiller gibi bitkilerde bulunan, dirençli nişasta sindirime “direnmede” oldukça etkilidir ve bağırsaklara geçişle iyi bağırsak bakterilerini besler.
Sağlıklı Yağlar
Omega-3 yağları bağırsaklarımız için mükemmeldir çünkü kısa zincirli yağ asitleri gibi anti-enflamatuar bileşikleri arttırırlar. Ayrıca bağışıklığı artırabilir, bağırsak duvarlarını güçlendirebilir ve bağırsak-beyin eksenini olumlu etkileyebilirler.
Avokado, zeytinyağı, fındık ve yağlı balık (somon, sardalya, ton balığı ve uskumru gibi), GLP-1 üretimine de yardımcı olabilecek mükemmel sağlıklı yağ kaynaklarıdır.
Yüksek Kalite Protein
Artan protein alımı sadece kas inşa etmekle sınırlı değildir. Protein bakımından yüksek beslenme ayrıca postprandiyal GLP-1 salımını uyarır. Tavuk ve balık gibi yağsız etler ve mercimek gibi bitki bazlı proteinler yüksek protein ve düşük doymuş içerir, hem kilo kaybına hem de GLP-1 üretimine yardımcı olur.
Fermente Gıdalar
Yoğurt, lahana turşusu ve kimchi gibi fermente edilmiş gıdalar da bağırsak mikrobiyomuna yardımcı olabilir ve doğal olarak ortaya çıkan probiyotiklerle doludur. Prebiyotiklerle eşleştirildiğinde, artan GLP-1 üretimine katkıda bulunan “postbiotik reaksiyonlar” oluşur.
GLP-1’i arttırmak için takviye ve bitkiler
Berberin
Berberin, genellikle LDL kolesterolünü, kan basıncını ve kan şekeri seviyelerini düşürmek için kullanılan birkaç bitki türünde bulunan bir alkaloid biyoaktif bileşiktir.Bazı çalışmalar İnsülin duyarlılığını artırarak kilo kaybını da destekleyebileceğini belirtiyor.
Kurkumin
Zerdeçal, kurkumindeki aktif bileşen, anti-enflamatuar özelliklere sahiptir ve ayrıca GLP-1’i uyarabilir.
Kaynaklar:
Wilding, John P H et al. “Weight regain and cardiometabolic effects after withdrawal of semaglutide: The STEP 1 trial extension.” Diabetes, obesity & metabolism vol. 24,8 (2022): 1553-1564.
Hamasaki, Hidetaka. “Exercise and glucagon-like peptide-1: Does exercise potentiate the effect of treatment?.” World journal of diabetes vol. 9,8 (2018): 138-140.
Everard, Amandine, and Patrice D Cani. “Gut microbiota and GLP-1.” Reviews in endocrine & metabolic disorders vol. 15,3 (2014): 189-96.
Yadav, Hariom et al. “Beneficial metabolic effects of a probiotic via butyrate-induced GLP-1 hormone secretion.” The Journal of biological chemistry vol. 288,35 (2013): 25088-25097.
Warman, Dwina Juliana et al. “The Potential Roles of Probiotics, Resistant Starch, and Resistant Proteins in Ameliorating Inflammation during Aging (Inflammaging).” Nutrients vol. 14,4 747. 10 Feb. 2022
van der Klaauw, Agatha A et al. “High protein intake stimulates postprandial GLP1 and PYY release.” Obesity (Silver Spring, Md.) vol. 21,8 (2013): 1602-7.
Och, Anna et al. “Berberine, a Herbal Metabolite in the Metabolic Syndrome: The Risk Factors, Course, and Consequences of the Disease.” Molecules (Basel, Switzerland) vol. 27,4 1351. 17 Feb. 2022
