Tüm dünyada olduğu gibi hekime ya da eczacıya danışılmadan çok sayıda reçetesiz ilaç kullanılmaktadır. Bu noktada topluma danışmanlık yapabilecek olan en önemli nokta eczacılardır.
1992 yılında, FIP (Uluslararası İlaç Federasyonu) “Toplumda ve hastane ortamında İyi Eczane Uygulamaları (GPP)” adı altında eczane uygulamaları konusunda standartlar oluşturdu. Daha sonra 1996 yılında Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bu dokümanı adapte etti ve bir dokümanda kullandı. Burada iyi eczane uygulamalarıyla ilişkili dört başlıktan bir tanesi de kişisel bakım ile ilgili konulardı. Bunların içerisinde de kişilerin kendi kendilerine kullanacakları destekler konusunda bilgi vermek ve uygun şekilde kullanımını sağlamak yer alıyordu. 1993’te ise Avrupa Birliği Farmasötik Grubu (Pharmaceutical Group of the European Community (PGEC)) ile Avrupa Tescilli İlaç Üreticileri Birliği (European Proprietary Medicines Manufacturers Association (AESGP)) ortak komisyonu şunu yayınladı: “Eczacı genel sağlık konusunda halkın danışmanıdır ve tüketiciye ilaçların ulaştırılması ve anlatılması konusunda temel kişidir.” Aynı zamanda ilaç dışı ürün üreticilerinin de en önemli iş ortağıdır. Her iki taraf da hastalar için yüksek kalitede hizmet ve ilaçların akılcı kullanılması için doğru yönlendirme hedeflemektedir. Eczacı profesyonel yetkinlikleri ve hastalarla doğrudan iletişim halinde olması nedeniyle verdiği ilaçlar konusunda bilgi vermede yetkindir.” (PGEC & AESGP, 1993).
Farkındalık arttı, bilinç artmadı
Özellikle son zamanlarda tüm dünyada olduğu gibi hekime ya da eczacıya danışılmadan çok sayıda reçetesiz ilaç kullanılmaktadır. Bu noktada topluma danışmanlık yapabilecek olan en önemli nokta eczacılardır. Son 20 yılda çeşitli etmenler “self care” denilen kişisel bakım konusunda kişilerin farkındalığının artmasına neden olmuştur. Ancak farkındalık artarken aynı düzeyde bilinç artmamıştır.
Kişisel bakım ürünleri
Kişisel bakım konusunda talebi artıran etmenler şöyle özetlenebilir: Sosyoekonomik faktörler Gün geçtikçe artan eğitim düzeyleri ve bilgiye daha kolay ulaşım kişilerin sağlıklı yaşam istekleri ile birleştiğinde talebi artırmaktadır. Yaşam tarzı Kişilerin sigarayı bırakma istekleri, sporun önemini fark etmeleri ve dengeli beslenmeyi öğrenmeleri ile birlikte sağlıklı yaşam desteklerine olan ilgileri de artmıştır. Erişim kolaylığı Artık kişisel bakım ürünlerinin çeşitliliği ve eczanelerde bulunabilirliği arttığı için ulaşılabilirlik de artmıştır.
Eczacının danışmanlık rölü
Tüm bu şartlar altında eczacılara düşen danışmanlık görevi de geniş bir yelpaze içinde yer almaktadır.
1. İletişim kuran
2. En uygun ilacı sağlayan
3. Bilgi veren
4. Diğer sağlık çalışanlarına destek veren
5. Sağlığın gelişimini destekleyen
Bir sonraki yazımda tüm bu başlıkları inceliyor olacağız. İnancım o dur ki bundan sonra daha da fazla eczacının danışman rolünü konuşacağız ve yorumlayacağız. Bu vesileyle tüm bayan eczacılarımızın “8 Mart Dünya Kadınlar Günü”nü kutlarım.
Kaynak:
Role of the pharmacist in the health care system. http://apps.who.int/medicinedocs/pdf/whozip32e/whozip32e.pdf
Dr. Beril Koparal AYANOĞLU
Zade Vital Genel Müdürü
