Yeni mezun eczacılarımıza neden kooperatiflere üye olması gerektiği üzerine, kooperatifin tarihi ve bizzat yaşadığım tecrübelerden de yola çıkarak bilgilendirici bir yazı kaleme aldım.
Mesleki hayatıma 5 aydır eczane eczacısı olarak devam etmekteyim. Bölgemde bulunan eczacı kooperatiflerinden Güney Ecza Kooperatifi’ne üyeyim. Ayrıca 23.10.2015 tarihi ve 2015/73’nolu yönetim kurulu kararı uyarınca Güney Ecza Kooperatifi Adana Bölge Temsilcilerinden biri olarak görev yapmaktayım. Özellikle yeni mezun eczacılarımıza neden kooperatiflere üye olması gerektiği üzerine, kooperatifin tarihi ve bizzat yaşadığım tecrübelerden de yola çıkarak bilgilendirici bir yazı kaleme aldım. Fayda sağlaması dileklerimle… Öncelikle Kooperatif nedir sorusuna cevap verelim. Ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçları ve istekleri müşterek sahip olunan demokratik olarak kontrol edilerek yönetilen bir işletme yoluyla karşılamak üzere gönüllü olarak bir araya gelen insanların oluşturduğu özerk bir teşkilatlanmadır.
- Ortakların sahipliği, ortaklarına hizmet etme ve ortaklarınca yönetilmesi,
- Kendi kendine yetme, kendi kendine sorumluluk, demokrasi, eşitlik, adalet ve dayanışma birlikteliği,
- İlkelere dayalı işletmecilik söz konusudur.
Kooperatifler, toplumsal kalkınmayı geliştiren ve ticari işletmeler için temel sağlayan özgün bir modele dayanmaktadırlar. Aşağıdaki özellikleri bünyesinde barındırırlar.
1.Gönüllü ve açık üyelik 2.Ortakların demokratik kontrolü 3.Ortakların ekonomik katılımı 4.Özerklik ve bağımsızlık 5.Eğitim, öğretim ve bilgilendirme 6.Kooperatifler arası işbirliği 7.Topluma karşı sorumluluk
Ayrıca kooperatifler,
- Sürdürülebilir Bir İş Modelidir.
- Yerel Ekonomileri Güçlendirir.
- Yaşam Şartlarını İyileştirir.
- İnsanlara Sorumluluk Kazandırır.
- Katılımcıdır.
Eczacı Kooperatifleri ise eczacının sermayesi ile kurulan ve eczacıların kendi ürettiği farkındalığı olan projeler ile avantajlı tedarik, hızlı dağıtım, farklı ve kaliteli üretim hizmetleri sunmak. Değişen ekonomik ve sosyal şartlarda ortakların mesleki olarak tüm ihtiyaçlarını şeffaflık ve güvenilirlik ilkesiyle karşılamak, ortakları ve çalışanları ile daima topluma ve çevreye katkı sağlayan, duyarlı, ekonomik ve sosyal bir meslek olarak var olmayı amaçlar. Türkiye’de kooperatifler 70’li yılların sonunda ekonomik şartların zorlaştığı, ilaç tedarikinin büyük ölçüde dışa bağımlı olduğu, ticari depoların eczanelere ilaç verme konusunda keyfi davrandığı, eczacıların eczaneleri kapatma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı dönemde başlar. Eczacılık mesleğinin geleceğinde birlikteliğin, paylaşımcılığın, eşitliğin ön plana çıkartıldığı örgütlenme arayışı içinde bilinçli ve fedakâr eczacıların öncülüğünde kooperatifler kurulma kararı alınmıştır. Manisa, İzmir ve Bursa’da kurulan ilk eczacı kooperatiflerinin ardından bu kooperatifler ülkenin birçok bölgesinde kendi bölgesel şartlarını en iyi şekilde değerlendirerek sadece kendi üyelerinden aldıkları güç ve destek ile diğer eczacı kooperatiflerinin de kuruluşuna öncülük etmişlerdir. Güney Ecza Kooperatifi üzerine, Eczacı meslektaşlarımızın ilaç, ilaç dışı sağlık ürünleri, medikal, eczane gereçleri, tüketim ve ambalaj malzemeleri, veteriner ve zirai ilaç ile yasalarla eczanelerde satışı yapılabilen her türlü ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bölgemizdeki ilk eczacı kooperatifi 09.02.1979 tarihinde Silifke’de kuruldu. “Tüm Silifke Eczacıları Temin ve Tevzi Kooperatifi” 05.05.1987 tarihinde isim değiştirerek “Tüm Silifke Eczacıları Temin ve Dağıtım Kooperatifi” adıyla İçel’de faaliyetine devam etmiştir. İsim değişikliği sonrası Başkan Ecz. Ali İhsan Bozkurt, üye Ecz. Mahmut Yörük, üye Ecz. Mustafa Bozbey, üye Ecz. Yüce Oğuzcan yönetiminden İçel’de yeni bir dönem başlamıştır. Hizmet ağı kısa zamanda genişletilmiş 1997 yılında ilk şubesi Kayseri’de, devamında 2. şubesini Gaziantep’e açılmıştır. Merkez şube olarak Mersin’de Kasım 1997 yılında kendi binasına taşınmıştır. Halen aynı yerde hizmet vermeye devam etmektedir. 1999 yılında kooperatifin yaşadığı sıkıntılı günler, Başkan Ecz. Mehmet Yılmaz, Ecz. Abdullah Özyiğit, Ecz. M. Emin İnal önderliğindeki Yönetim Kurulu ve ortakları ile çalışanlarının desteği ile atlatılmıştır.
TEKB çatısı altında başlatılan Ulusal Boyut Projesi çerçevesinde İzmir’de faaliyet gösteren EDAK Ecza Kooperatifi ile 08.10.2002 tarihinde işbirliği yapılarak ortak faaliyet yürütülmeye başlanmıştır. 30.06.2005 tarihinde ‘’Güney Eczacıları Üretim Temin ve Dağıtım Kooperatifi’’ ismini almış. 20.12.2005 tarihinde Adana Şubesi, 16.12.2011 tarihinde Gaziantep Şubesi açmıştır. 01.01.2013 tarihi itibariyle ‘’Ulusal Boyut Projesi’’ çerçevesinde EDAK Ecza Kooperatifi ile ortak yürütülen faaliyet son bulmuş olup, Güney Ecza Kooperatifi yoluna tek başına ve emin adımlarla devam etmiştir. Güney Ecza Kooperatifi’nden aldığımız hizmet ile geneleme yaparak eczacı kooperatiflerinin tercih edilmesi sebeplerine geçersek,
Neden Eczacı Kooperatiflerini tercih etmeliyiz.
- Öncelikle kooperatiflerin özel bir kurumsal yapı olmadığını, sermayesine ortak olan eczacıların her bir üyesinin kooperatifin paydaşlarından olduğu bilinmelidir. Katılımcı ve demokratik bir yönetim ile kendi hiyerarşisini belirleyen bu yapılaşmada her bir ortak söz sahibidir.
- Dağıtım kanalı olan kooperatiflerin gelişmesi, hizmet kalitesinin artırılması için her ortak, fikirlerini beyan edebilir ve gelişimine katkıda bulunabilir.
- Kooperatiflere üye eczacılar kooperatiflerin katma değerleridir. Bu yüzden her bir üyenin kooperatiflere aidiyetinin garantisi ve güvencesi eczacılara emanettir.
- Kooperatiften elde edilen tüm hakların, kooperatifin ortaklarına adaletli dağıtması söz konusudur.
- Kooperatif özel sektörün sermaye deposu değil, eczacının kendi deposu ve güç birliğidir.
- Eczaneye verilen kooperatif hizmetinin devamı, çalışma veriminin artırılması gibi faktörlerin ele alınıp, bunların ekonomik şekilde iyileştirilmesini sağlamak. Standartların dışında uygulamalar ve eczanenin satın almaya karar vermesi aşamasına kadar eczane verimlilik artırma çalışmaları, eczacılar tarafından yönetilen üst yönetim kurulunun oluşturduğu uzman ekiplerin eğitim ve projeleri ile desteklenmesi sağlanmaktadır.
- Eczacıların sağlık danışmanlığı kimliklerini ön plana çıkarmak adına, hastalara en doğru bilgiyi ulaştırmak, eczanelerin güvenilir bilginin aktarıldığı yerler haline getirmek ve geliştirmek üzere kooperatifler çalışmalarını sürdürür. Çalışan personelin daha donanımlı bir hale getirilmesini sağlamak amacı ile eczacıya ve teknikerlere yönelik akademik olarak sertifikalandırma eğitimleri verir. Temel bilgi eksikliklerini gidermeyi ve bilgilerin güncellenmesini planlayan danışman birimleri de bulunmaktadır.
- Hukuksal işlemlerde, firmalar ile eczacı arasında, satın alınan ürünler ile çalışanlarınız ve hastalarınız hatta Sosyal Güvenlik Kurumu veya başka bir resmi kurum ile yapacağınız işlem ve sonrasında yaşanılacak problemlerde, çözüm ortağınız olacaklardır. İş kanunu ve yönetmeliğinin doğru bir şekilde uygulanmasında yardımcı olmak adına gereken tüm desteği vermektedirler.
- Pazarlama danışmanlığı hizmeti verilmektedir. Eczanelerimizin iç dinamiklerini etkileyecek. Kurumsal imajını destekleyecek birçok çalışmayı yapar. Bu konu ile ilgili çapraz satış ve fiyatlandırma psikoloji ile ilgili eğitimlerin verilmesini sağlar.
- Mevsimsel veya dönemsel kampanya takvimleri oluşturarak, halk sağlığını etkileyecek önemli konularda hastaların bilinçli hareket etmesini, eczacı danışmanlığında sağlaması adına projeler geliştirir. Bu projelerin eczanelerde uygulanması için pilot bölge çalışmaları yaparak verimliğine göre tüm üyelerine bu hizmeti sağlar.
- Diğer tüm özel depolardan en büyük farkı ise kendi kurumsal yapılaşmasında günün şartlarına uyum sağlayacak tüm çalışmaları ve geliştirilebilir, uygulanabilir projeleri belirleyen yine kooperatifin üyesi olan eczacılardır. Düzenli olarak yaptıkları kooperatif yönetim kurulu toplantıları ve katılımcı bölge temsilcisi eczacıların fikirleri doğrultusunda bu projeler oluşturulur. Mevcut sistem içinde, hiçbir özel depo bu çalışmaları yapma şansı yoktur.
Günümüz şartlarında dünyadaki eczane eczacılığında özellikle zincir eczane tehlikesi halen gündemdedir. Üzülerek söylüyorum birçok ülkede, büyük sermayenin küçük ortakları haline getirdikleri eczane eczacılarının, eczane dışında marketlerde istihdam edilmesi durumu söz konusudur. Memleketimizde ilerleyen dönemlerde bu gibi olumsuz durumlara karşı tek savunmamızın, birlikten alacağımız güç olacağını düşünmekteyim. Mesleki örgütlerimizin bir parçası olarak gördüğüm kooperatifiler bu yüzden önemlidir. Kooperatifler eczane gelişimine katkılarının yanında, ilerleyen süreçte büyük bir tehlike olarak gündemde sürekli duran zincir eczane tehlikesine karşı emniyet kilidimiz olacaktır. Bilinçli bir şekilde oluşumunun bir parçası olduğumuz kooperatiflerin güçlenerek, birinci derecen halk sağlığı hizmeti veren eczanelerimizde vereceğimiz hizmet kalitesini sürekli artmasına büyük katkıları olacağı düşüncesindeyim.
“Kanaatim odur ki, muhakkak surette birleşmede kuvvet vardır. Kooperatif yapmak, maddi ve manevi kuvvetleri birleştirmektir. Yoksa bir zayıf ile kuvvetlinin birleşmesinden bahsetmiyorum. Birleşmenin böylesi zayıf olanın, kuvvetliye teslim olması demektir. Üreticilerin birleşmesinden şahsi menfaatlerinin haleldar olacağını düşünenler tabii şikâyet edeceklerdir.”
Gazi Mustafa Kemal Atatürk
* Şahsım adına mutlu bir haberi de köşemde paylaşmak istiyorum. Her yıl düzenlenen ve ilaç-eczacılık sektöründe hizmetleri sonucunda ülkemize katkılarından dolayı başarılı projelere, şahıs ve kurumsal firmalara Altın Havan Ödüllerî verilir. Bu yıl ki Genç Eczacılara Sosyal Sorumluluk Projesi Teşvik Ödülü’nü Yönetim Başkanlığını Yürüttüğüm Eczacılık ve İlaç Derneği almıştır. www.eider.org
Kaynaklar;
Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü
http://koop.gtb.gov.tr/kooperatifler-hakkinda/kooperatif-nedir
Tüm Eczacı Kooperatifler Birliği
Güney Ecza Kooperatifi
Edak
BEK
Eczane Gelişim Projesi
www.eczanegelisim.com
