İlaç hizmetinin sunulmasında vazgeçilemez bir role sahip eczacıların son yıllarda yaşadıkları sorunlar ekonomilerinde ciddi kayıplara neden olmaktadır. Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS), eczacıların yaşadıkları sorunları ve çözüm önerilerini Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na (TİTCK) bir rapor halinde sundu. Raporda, meslek hakkı, reçetelerin etken madde ile yazılması gibi konular başta olmak üzere birçok soruna değinildi. TEİS Genel Başkanı Ecz. Nurten Saydan, “Sendika olarak kurulduğumuz günden beri ısrarla vurguladığımız, eczacının en temel hakkı olan ‘meslek hakkı’nı istiyoruz” dedi. Saydan hazırlanan rapordaki konulara değinerek, şu açıklamalarda bulundu: “Avrupa ülkelerinde eczacılık kanunlarına baktığımızda eczacının yükümlülükleri açıkça belirtilmiş ve eczacının sağlık danışmanlığı hizmetini vermesini bir zorunluluk olarak göstermiştir. Böyle bir zorunluluk olmasına rağmen eczacılar verdikleri danışmanlık hizmeti karşılığında sattıkları ilaçtan elde ettikleri kazancın haricinde danışmanlık hizmet bedeli adı altında bir ücret almaktadır. Oysa Türkiye’de 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler hakkında kanuna baktığımızda eczacının görev ve yükümlülüklerini açıklayan bir maddeye rastlanmamaktadır. Ülkemizdeki eczanelere meslek hakkı olarak hiçbir bedel ödenmemektedir. Sadece Sosyal Güvenlik Kurumunu, Reçete Hizmet Bedeli adı altında, kurum adına tahsil ettiğimiz muayene ücretlerine karşılık ödediği reçete başına 25 ilâ 75 Kuruş arası değişen bir tutar ödemektedir.”
Avrupa’daki durum
Avrupa’da ve gelişmiş birçok ülkeye bakıldığında, bu danışmanlık hizmetinin kutu veya reçete başına ücretlendirildiğini hatırlatan Saydan şöyle konuştu: “Örneğin; Avusturya’da; Eczacılar, reçete başına meslek hakkı veya danışmanlık ücreti olarak 4.80 EURO, nöbetlerde ise reçete başına 3.6 EURO ek ücret almaktadır. Fransa’da; Eczacılar hastaya verdikleri reçetenin içerdiği ilaç kutusu başına 0.53 EURO ek ücret almaktadırlar. Almanya’da; Reçeteli satılan ilaçları içeren reçetelerde eczane ücreti (Eczacılık meslek veya danışmanlık ücreti) olarak 8.35 Euro tahsil edilmektedir. Eczacılara; gece nöbetlerinde, acil servislerde ve majistral ilaçlarda genellikle 2.5 EURO ek ücretlendirme yapılır. Hasta onayı ile verilen ve parçalı olarak satılan narkotik ilaçlarda parça başına 0.26 EURO ek ücretlendirme yapılır. Hollanda’da; Eczacı ilaçların bulunduğu reçete başına sabit eczacı meslek hakkı almaktadır. Bu ücret; sadece eczanelerde satılabilen reçeteli ilaçlar için meslek hakkı 7.20-7.30 EURO arasındadır. Örneklerden de görüldüğü üzere ülkemiz; meslek hakkı uygulaması konusunda geri kalmıştır. Dünyadaki tüm çağdaş ülkelerde eczacılar meslek hakkını elde ettiklerine göre, Türkiye’deki eczacılarının da en doğal hakkı olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Eczacı meslek hakkının ülkemizde de uygulamaya konulması ile düşen ilaç fiyatları ve ilaç firmalarının SGK’ya yaptıkları Kamu Kurum Iskontolarından son 5 yıldır zarar gören eczanelerimizi yaşatmak ve ülkeye hizmet verilmesinin devamını sağlamak mümkün olacaktır.”
“Reçeteler etken madde ile yazılmalı”
Raporda ilaçların etken madde ile yazılması konusuna da değinildiğini söyleyen Saydan, şöyle devam etti: “TEİS olarak, reçetelere ilaçların etken madde isimlerinin yazılmasını istiyoruz. Çünkü; İlacın etkisi ticari isminden değil, “etken maddesinden” gelmektedir. Ülkemizde reçeteler doktorlar tarafından hem etik olması, hem de ticari reklam yapılmaması amacı ile etken madde olarak reçete edilmelidir. Reçetelere etken madde yazılması sonucunda, eczanelerimizde bulunan ilaç fazlalığı ve stok kirliliği azalacaktır. Ülkemizdeki eczacılık ve hekimlik bilimsel bir boyut kazanıp, firmaların etkisinden çıkacak ve ticari kavramdan uzaklaşıp asli görevine dönecektir. Yerli ilaç firmaları güçlenecek, yatırım ve istihdam oranları artacağından ülkemize katma değer meydana getirecektir. Büyük kapitallere sahip olan yabancı ilaç firmalarının doktorlarımız üzerindeki baskısı sona erecektir. Gereksiz ilaç harcaması azalarak ciddi anlamda tasarruf sağlanacaktır. Yaşanan sorunların azaltılması ve ortadan kaldırılmasının sağlanması, ekonomik darboğaz içine girmiş eczanelerin ilaç ve eczacılık hizmetini sürdürebilmesi için dünyada olduğu gibi ülkemizde de ilaç fiyatlarına bağlı eczacı kar oranı uygulamasının yanı sıra eczacı meslek hakkı uygulamasının ve etken madde ile reçete yazılmasının artık gecikmeksizin hayata geçirilmesi gerekmektedir.”
