Berko İlaç Yönetim Kurulu Başkanı Ecz. Berat Beran:
“Türkiye ilaç sanayisinin gelişmesi için yerli ilaç sanayisine destek verilmeli”
“Türkiye ilaç sanayisinin gelişmesi için yerli ilaç sanayisine destek verilmeli. Şu anda bize ‘ölme ama nefes al’ diyerek zam veriliyor. Avrupa’da ise devlet ilaç sektörüne büyük destekler veriyor.”
Berko İlaç Yönetim Kurulu Başkanı Ecz. Berat Beran ile ilaç sektörünün durumunu konuştuk…
Döviz kurunun artması ile ilaç hammaddesine de büyük oranda zam geldi. Düşük ilaç fiyatları karşısında nasıl zarar etmeden ayakta durabiliyorsunuz? Veya zarar mı ediyorsunuz?
Şu anda bizim zarara düşen ürünlerimiz var. Size bir güncel örnek vereyim. Yurt dışından 42 dolardan anlaşmasını yaptığımız bir hammadde vardı. Ödemesini yapmak üzere aradığımızda 60 dolar olduğunu söylediler. İstemezseniz göndermeyelim dediler. Yaklaşık yüzde 50 zam yapılmıştı. Bu arada doların 8 TL’den 12-13 TL’ye çıkması bizi daha da etkiledi. İthal hammadde ve ambalaj giderleri yüzde 142, fabrika genel giderleri yüzde 39, personel giderleri yüzde 30, yatırım ve işletme sermayesi faiz oranları yüzde 19, araç kiralama bedelleri yüzde 50, enerji giderleri yüzde 240 artmış durumda. Maliyetlerimiz yüzde 35 arttı. Ama biz halen eski fiyatlarla satış yapıyoruz. Peki, bir üretici olarak ben bu giderleri nasıl karşılayayım? Zarar edilerek üretim yapılabilir mi? Bugün bir şişe şurubun işçiliği 3 TL’dir. Satış fiyatlarını siz biliyorsunuz. Üretici nasıl kâr edecek? Nasıl ayakta duracak bu şekilde? Ama biz vatandaşlarımızın sağlığını düşünerek kâr etmesek de üretime ara vermedik. 2022 yılı için ise tedbirlerimizi almış durumdayız.
Ödemeden çıkan ilaçlarınız oldu mu? Ödemeden çıkan ilaçları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bizim de ödemeden çıkan ilaçlarımız oldu. Ödemeden çıkan birçok ilacın üretimini yerli sanayi yapıyor ve bunlar ucuz ilaçlar. Geri ödemedeki tüm ilaçlar içerisinde çok küçük bir yeri tutuyor bu ilaçlar. Yerli sanayinin bu ilaçlardaki cirosu yarı yarıya düştü. Bir de gargaralar geri ödemeden çıkıyorsa, vatandaş bunun yerine boğaz ağrısını gidermek için antibiyotik alacak. Bu durumda devletin ilaç bütçesi daha da artacak.
İlaç zammı şubat ayında, yılda 1 defa yapılan zam yeterli mi? Bu zammın tarihinin değişmesi lazım mı?
Bizim beklentimiz yüzde 35’ten aşağı olmaması yönünde. Bu işler hakkaniyet dahilinde olsun istiyoruz. Rakamlar çok önemli değil, hak edilen miktar verilmeli. Şu anda İlaç Fiyat Kararnamesi’ne göre sektörün almış olduğu oran, hakkımız olan oran değil. Geçen yıl verdikleri zam ile hakkımız olan zam arasında yüzde 5 fark vardı. O yüzde 5 alacağımız şu anda devlette duruyor. İlaç zammının yılda bir defa yerine, ocak ve haziran ayları olmak üzere iki defada verilmesi yönünde ilaç sanayinin talebi vardı. Döviz kuru 2 ay öncesine göre çok artmış durumda. Piyasada ilaç sıkıntısı var. Devlet ilaca zam için neden 17 Şubat’ı bekliyor?
Bazı ilaçlar piyasada bulunmuyor. Sizin de ilaçlarınızın bulunmadığı ifade edildi. Bunun sebebi neydi? Doğruluk payı nedir?
Bu konuda en çok mağdur olan firmalardan biri de Berko İlaç oldu. Toplamda aylık 3 milyon adet olan imalatımızı zorlayarak ağustos ayından itibaren 4,5 milyon adete çıkardık. Kapasitemizi yüzde 50 oranında arttırmış durumdayız. Özellikle bazı ilaçlarımızın yok satıldığı oldu, ama gelen talep üretimimizin 4 katı. Yirmi dört saat çalışarak ancak 1,5 misline cevap verebildik. Ürün gamımız akut tedavide kullanılan gruba giriyor. Özellikle çocuklarda kullanılan grip ilacımız çok reçete edilmekte. Bu yoğun talebi karşılayabilmek için canla başla çalışıyoruz. İlave olarak ilaç firmaları TİTCK (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu) tarafından denetlenmekte. İsteyen herkes bu kurum üzerinden firmalarla ilgili gerekli raporları talep edebilir. Zaten GMP koşulları ile üretim yapan firmalarda hiçbir sürecin kayıtsız olması mümkün değildir. Tereddütte düşen her eczacı, ecza deposu ve sağlık sektörü paydaşımızla üretim raporlarımızı paylaşabiliriz.
Sabitlenmiş 4.5 TL avro kurundan ödeme alıyorsunuz, şu anda 13 TL’yi geçen bir avro kuru var. İlaç firmaları kur artışını nasıl sırtlıyor?
Sektöre 4,5 TL’den ödenen avro kurunu kimsenin aklı almıyor. İlacı 13 TL’lik avro kuru ile masraf yaparak üretiyorum, ödememi 4.5 TL üzerinden alıyorum. İnanın kredilerle ayakta kalıyoruz. Bu arada ithal ilaçlar bu durumdan çok etkileniyor ve piyasada ilaç bulmada sıkıntı yaşanabiliyor.
İlaç sektörünün geleceğini nasıl görüyorsunuz bu tablo içerisinde?
Türkiye ilaç sanayisinin gelişmesi için yerli ilaç sanayisine destek verilmeli. Şu anda bize ‘ölme ama nefes al’ diyerek zam veriliyor. İlaç sanayisinin durumu böyle. Avrupa’da ise devlet ilaç sektörüne büyük destekler veriyor. Türkiye dünyada kaliteli ilaç üretimi bakımından 8. sırada yer alıyor. İlaç fiyatlarında ise son sıradayız. Ben iddia ediyorum; bir Avrupalı nasıl ilaç üretiyorsa Türkiye’deki yerli sanayisi de aynı kalitede ilaç üretiyor. Berko İlaç olarak üretimde Türkiye’de ilk 25’lerdeyiz, ancak TL bazında 40’ların üzerindeyiz. Bu şunu gösteriyor: Benim ilaçlarımın fiyatı ucuz. Sonuç: Yerli ilaç sanayi eziliyor… Yerli ilaç sanayi destek görmezse Türkiye ilaç sanayisi büyüyemez. İlaçta dışarıya bağımlı oluruz. Desteklenmeli ki kronik alanda kullanılan ilaç üretimlerimiz artsın.
Berko İlaç olarak 2022 yılından beklentileriniz neler?
Bizim ciromuzun yüzde 50’si grip ilaçlarıdır. Pandemiden dolayı bunun yüzde 40’ını 2021 yılında kaybettik. Bankalarla olan ilişkilerimiz iyi olduğu için dayandık. Şu anda inanılmaz bir şekilde toparlanıyoruz. Tam kapasite ile çalışıyoruz. Satış ekibimizi güçlendirdik. Girmediğimiz şehir hastaneleri ve fakültelere girmeye başlayacağız. Onların planlamalarını yaptık. COVID döneminde Çinko, Magnezyum ve D vitamini gibi ürünlerimizin satışları arttı. Eylül ayından itibaren alanımız ile ilgili tüm kongrelere katılmaya başladık. Dahiliye ekibimiz de çok iyi neticeler alıyor. 2022’de ciromuzu iki katına çıkarmayı hedefliyoruz.
Geçtiğimiz ay Kıbrıs’ta saha çalışanlarınız ile bir araya gelmiştiniz. Nasıl geçti?
Türkiye genelinde görev yapan Berko İlaç saha çalışanları ile yıl sonu toplantısında Kıbrıs’ta bir araya geldik. Toplantıda 2022 yılı ürün stratejileri ile ilgili eğitimler verildi. Toplantının ikinci günü gerçekleşen “Proje Atölye Çalışmaları” ile tüm saha ekibimizin ürettiği projeler değerlendirildi. Aynı gün akşamı “Berko Yıldızları” etkinliğiyle eğlenceli dakikalar yaşandı. İnsan Kaynakları departmanının gerçekleştirdiği GündemSİZ toplantısında her yıl olduğu gibi saha çalışanlarının istek ve önerileri dinlendi. Üçüncü gün Kapalı Maraş ve Gazimağusa’ya yapılan şehir turu ile nefes alan saha ekibi, son gün gerçekleşen gala gecesiyle yılın yorgunluğunu attı diyebilirim. COVID-19 sebebiyle geçtiğimiz yıl yapılamayan yıl sonu toplantısının bu yıl yapılabilmesi ile Berko İlaç saha ekibimiz iki yıl aradan sonra bir araya gelmenin mutluluğunu ve motivasyonunu yaşadı.
